Nguyên nhân và tác hại của thiếu canxi, bổ sung như thế nào mới đúng cách?

Lượng canxi trong cơ thể bị thiếu hụt?

Các bậc cha mẹ luôn lo lắng bé yêu của mình bị còi xương, phụ nữ tiền mãn kinh, mãn kinh và người cao tuổi luôn sợ bị loãng, xốp xương.Tất cả sẽ được xua tan khi cơ thể của họ được bổ sung đầy đủ lượng canxi cần thiết mà cơ thể cần. Canxi là nguồn gốc của sự sống, là một yếu tố vi lượng đặc biệt quan trọng cho cơ thể. Vì vậy, nếu thiếu canxi sẽ gây ra một số bệnh ở hầu hết mọi lứa tuổi, đặc biệt là ở trẻ em, phụ nữ mãn kinh và người cao tuổi.

Nguyên nhân và tác hại của thiếu canxi

Canxi rất cần cho sự sống của con người, nhưng cơ thể lại không thể tự tổng hợp được mà phải đưa từ bên ngoài vào qua các loại thực phẩm hoặc dược phẩm (thuốc). Hằng ngày, ăn uống các loại thực phẩm chứa ít canxi, các loại thực phẩm chứa nhiều xenlulô có thể làm giảm sự hấp thụ canxi của đường ruột. Đồng thời, cơ thể mắc một số loại bệnh gây ảnh hưởng đến hấp thu canxi (bệnh đường ruột) hoặc do quá trình lão hóa của tuổi tác cũng làm ảnh hưởng đến hấp thụ canxi. Ngoài ra, nếu ăn nhiều thực phẩm có chứa protein sẽ làm gia tăng bài tiết canxi qua đường tiểu gây thiếu canxi, trong khi đó lại ăn ít rau, củ, quả cũng làm giảm lượng canxi hấp thụ được qua thực phẩm.

Khi canxi được kết hợp với vitamin D thì tác dụng của chúng sẽ được phát huy tích cực, vì vậy, khi sống thiếu ánh sáng mặt trời hoặc thực phẩm thiếu vitamin D cũng ảnh hưởng nhiều đến sự hấp thu và làm giảm tác dụng của canxi.

Ngày nay, trẻ em được bố mẹ cưng chiều và cho dùng nhiều đồ uống đóng chai cũng làm giảm hấp thụ canxi vì trong thành phần đồ uống đóng chai có nhiều hàm lượng Phốtpho sẽ cản trở sự hấp thụ canxi.

Biểu hiện của bệnh còi xương do thiếu canxi ở trẻ nhỏ.

Ngoài ra, một số người vì do điều kiện kinh tế không cho phép hoặc do thói quen không uống sữa, trong khi sữa và chế phẩm của sữa có hàm lượng canxi rất phong phú (một lít sữa bò tiêu chuẩn có hàm lượng canxi là 600 – 700mg) cũng khiến cho nhiều người bị thiếu canxi.

Do đó, thiếu canxi trong khẩu phần, hấp thu canxi kém hoặc mất quá nhiều canxi dẫn đến bệnh lý. Bởi vì khi khả năng hấp thụ canxi trong thức ăn không đủ cho nhu cầu của cơ thể thì nồng độ canxi trong máu tạm thời giảm xuống, hệ thần kinh ngay lập tức kích thích tuyến giáp tiết ra hormon để chuyển hóa canxi trong xương thành ion canxi đưa vào máu.

Ở trẻ, thiếu canxi máu (ion canxi), nhẹ thì hay khóc đêm, khó ngủ, hay cáu gắt, không tập trung cho nên học tập sa sút; nặng có thể dẫn đến tình trạng co giật các cơ (chân, tay, mặt, miệng méo). Và nếu thiếu canxi kéo dài, còi xương ở trẻ em sẽ xuất hiện. Còi xương là bệnh rất hay gặp ở trẻ nhỏ đang trong thời kỳ phát triển nhanh, nhẹ thì làm trẻ tăng trưởng kém, chậm mọc răng, nặng thì làm trẻ chậm phát triển chiều cao, biến dạng xương (chân hình chữ X, chữ 0), gây biến dạng lồng ngực, xương sọ hoặc biến dạng khung xương chậu, nguy hiểm nhất là xảy ra ở bé gái, khi lớn lên, sinh nở sẽ gặp khó khăn.

Thiếu canxi gây đau các khớp, cơ bắp ở người trưởng thành.

Đối với người trưởng thành, đặc biệt là người tuổi cao, phụ nữ tiền mãn kinh hoặc đã mãn kinh, thiếu canxi mạn tính do nhiều nguyên nhân khác nhau sẽ dẫn đến giảm trọng lượng xương, tăng quá trình tiêu xương. Bên cạnh đó, có thể thần kinh suy nhược, hay quên, tinh thần không ổn định, mất ngủ hoặc ngủ li bì, dễ cáu hay ngủ mơ, đau đầu, tính tình thay đổi thất thường và có thể dẫn tới bệnh xốp xương, loãng xương, tăng huyết áp. Thực ra, thiếu canxi huyết sẽ gây hội chứng hạ canxi huyết, có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Khi thiếu canxi huyết thể nhẹ, thường bắt đầu bằng các dấu hiệu như tê ở một số bộ phận trong cơ thể (lưỡi, môi, các đầu ngón tay, đầu ngón chân), nặng thì có thể có hiện tượng co cơ xảy ra trên toàn bộ cơ thể (chân, tay đột nhiên bị co rút, cứng lại, khó cử động, đau đớn, co giật khu trú hoặc một vùng nào đó) và có thể bị co thắt các cơ hô hấp gây khó thở, dễ nhầm với bệnh uốn ván. Ngoài ra, người bệnh có thể bị tiểu buốt, trướng bụng.

Để xác định thiếu canxi, cần xét nghiệm hàm lượng canxi trong máu. Với xương, có thể đo mật độ của xương, chụp Xquang…

Làm thế nào để phòng tránh thiếu canxi?

Để đề phòng thiếu, giảm canxi, bạn cần có chế độ ăn uống hợp lý. Nên bổ sung trong thực đơn hằng ngày các loại thức ăn giàu canxi như tôm, cua, sụn xương, các loại đậu, hoa cải xanh, bắp cải, hạt hạnh nhân, sữa, phomat. Không nên ở thường xuyên trong nhà, cần ra sưởi nắng ngày một vài lần, đặc biệt là nắng buổi sáng, mỗi lần khoảng 10 – 15 phút. Khi nghi ngờ thiếu canxi, cần đi khám bệnh để được điều trị và tư vấn của bác sĩ, không nên tự mua thuốc để điều trị đề phòng việc bổ sung canxi trong một thời gian dài gây thừa canxi sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe (sỏi thận, thoái hóa khớp, gai xương, hội chứng canxi máu cao hoặc giảm sự hấp thu các vi chất khác như sắt, kẽm, magiê và phospho).